سانتریفیوژ فن یا همان فن گریز از مرکز چیست؟

فن گریز از مرکز به فنی گفته می‌شود که جریان گاز در آن به‌وسیله نیروی گریز از مرکز جابجا شود. فن‌های سانتریفوژ یا گریز از مرکز هوا را در جهت عمود بر محور گردش پروانه تخلیه می‌کنند. به عنوان یک قانون کلی این نوع فن در سیستم‌های کانال کشی شده با فشار بالا کاربرد دارد. هوای ورودی به موازات محور گردش پروانه وارد فن شده و با حرکت شعاعی به سمت پیرامون پروانه و نوک بالک‌ها حرکت می‌کند. همزمان با این حرکت، جریان هوا مقداری انرژی جنبشی دریافت می‌کند که افزایش فشار استاتیک را همزمان با آهسته شدن حرکت جریان هوا قبل از ورود به مسیر تخلیه را در پی دارد. فن‌های سانتریفوژ قابلیت عملکرد در مکان‌هایی که جریان هوا کثیف و دارای ناخالصی است یا دارای دمای بالا می‌باشند را دارند. اما مهمترین ویژگی این فنها توانایی آنها در غلبه بر افت فشار استاتیک بالا در سیستم‌های کانال کشی شده می‌باشد.

فن‌های گریز از مرکز از قسمت‌های زیر تشکیل یافته‌اند:

1. حلزونی که پروانه داخل آن قرار می‌گیرد.

2. پروانه که قسمت اصلی هواکش می‌باشد و وظیفه به جریان‌انداختن هوا را به‌عهده دارد. پروانه فن‌های گریز از مرکز عموماً به سه دسته طبقه‌بندی می‌شوند.

3. الکتروموتور که به عنوان نیروی محرک پروانه عمل‌می‌کند.

4. صفحه برشی صفحه‌ای که در قسمت دهانه خروجی هواکش قرارگرفته و از بازگشت هوای تخلیه‌شده به داخل حلزونی جلوگیری می‌کند.

5. قیفی که در قسمت دهانه ورودی هواکش قرار می‌گیرد و جهت افزایش بازدهی فن به‌کار می‌رود.

فن‌های گریز از مرکز با توجه به نوع پروانه به‌کار رفته درآنها به چهار دسته تقسیم می‌شوند:

فن‌های گریز از مرکز با پروانه خم به جلو

در این نوع پره‌ها رو به جلو و در جهت چرخش پروانه می‌باشد. تعداد پره‌های آن در مقایسه با پروانه‌های خم به عقب و شعاعی بیشتر می‌باشد. توان واقعی در این فن‌ها به‌علت ساختار پروانه آن، بیشتر از توان محاسبه شده برای فن‌ می‌باشد. فن‌های دارای این نوع پروانه بیشتر در صنایع تهویه مطبوع و تهویه در ساختمانها و برجهای اداری و مسکونی به‌کار می‌رود.

فن‌های گریز از مرکز با پروانه خم به عقب

بازدهی این فن‌ها نسبت به فن‌های با پروانه خم به جلو بیشتر و دارای صدای کمتری می‌باشد و در آن توان واقعی با توان محاسباتی تقریباً برابر می‌باشد. پره‌ها در این نوع رو به عقب بوده و در خلاف جهت چرخش پروانه می‌باشد.

فن‌های گریز از مرکز با پروانه شعاعی

این نوع فن‌ها نسبت به فن‌های ذکر شده در بالا، فشار بیشتری ایجاد می‌کنند و کاربرد آنها بیشتر برای انتقال مواد و ذرات می‌باشد.

فن های فولی(پولی) تسمه

در محیط های صنعتی به دلیل حضور بعضی ذرات معلق در هوا  و یا حرارت بیش از حد در هنگام مکش این ذرات توسط فن سانتریفیوژ،ذرات موجودو یا حرارت وارده به سبب درگیری مستقیم با الکتروموتور پس از مدتی سبب استهلاک الکتروموتور میگردد که هزینه ی دوباره ای را سبب میشود. در این موارد از فن های سانتریفیوژ فولی(پولی) تسمه استفاده میگردد زیرا که الکتروموتور در بیرون سانتریفیوژ قرار گرفته و به وسیله ی تسمه تعبیه شده ، فولی متصل به  پروانه درونی را به گردش در می آورد و توسط شاسی کشی از تمامی قطعات محافظت میشود. در این نوع از فن های سانتریفیوژ به سبب دقت بالای مورد نیاز برای تنظیم فولی ها قیمت ها ارائه میشود.